Czy wykonawca musi szczegółowo badać dokumentację projektową?
Wykonywanie robót budowlanych może odbywać się w formule "zaprojektuj i wybuduj", w której wykonawca robót budowlanych nie tylko buduje, ale także projektuje daną inwestycję na podstawie założeń, jakie przekazał inwestor, a także w formule "buduj" gdzie wykonawca jest tylko realizatorem zamówienia publicznego na podstawie otrzymanego od inwestora projektu. Rozkład obowiązków wykonawcy i inwestora w każdej formule musi opierać się na przepisach prawa tj. Ustawie Prawo Zamówień Publicznych, Kodeksie Cywilnym, Ustawie Prawo Budowlane, Rozporządzeniu Ministra rozwoju i technologii w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych czy też Orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej przy Prezesie Urzędu Zamówień Publicznych.
Udzielenie zamówienia publicznego. Przygotowanie dokumentacji projektowej
W świetle przepisów ustawy Prawo Zamówień Publicznych dokumentacja projektowa jest podstawą opisu przedmiotu zamówienia dla wykonania robót budowlanych realizowanych w systemie "buduj" oraz służy do ustalenia wartości zamówienia na roboty budowlane. Zakres dokumentacji projektowej obejmuje:
dokumenty, jakie są konieczne do zaprojektowania robót budowlanych,
przedmiar robót (niewymagany gdy przyjęto zasadę wynagrodzenia ryczałtowego),
projekt budowlany,
projekt wykonawczy,
informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (w przypadkach gdy jej opracowanie jest wymagane na podstawie ustawy Prawo budowlane),
projekty, pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.
dokumentację obiektów budowlanych (w przypadku rozbudowy, remontu, odbudowy, przebudowy).
Ustawa Prawo zamówień publicznych nakłada na zamawiającego obowiązek, aby opisać przedmiot zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, przy użyciu dokładnych i jasnych określeń. Opis przedmiotu zamówienia powinien uwzględnić wszystkie wymagania, jakie mogą mieć wpływ na sporządzenie oferty. Zasada ta odnosi się także do opisu przedmiotu zamówienia na roboty budowlane za pomocą dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych. Obowiązek wyczerpującego i jednoznacznego określenia przedmiotu zamówienia, a więc także robót budowlanych ciąży na zamawiającym. Przepisy nakładają na zamawiającego wykonanie wszelkich czynności związanych z przygotowaniem robót budowlanych tj. opracowanie dokumentacji projektowej, dostarczenie przez zamawiającego dokumentacji projektowej, przekazanie terenu budowy, odbiór robót budowalnych oraz zapłatę przewidzianego umową wynagrodzenia. Prawidłowe sporządzenie dokumentacji przetargowej jest obowiązkiem inwestora i określa zakres prac, jakie będzie musiał wykonać wykonawca. W przypadku jeśli w dokumentacji projektowej zostaną pominięte (w wyniku niedopatrzenia zamawiającego) elementy zamówienia konieczne do prawidłowego wykonania robót, wówczas oferta wykonawcy również ich nie obejmuje. Zrealizowanie dodatkowego zakresu projektowania wymaga zmiany umowy i odrębnego rozliczenia (także w przypadku, gdy umowa o zamówienie publiczne przewiduje rozliczenie ryczałtowe). Niedopuszczalne jest przerzucenie na wykonawcę skutków finansowych nieprecyzyjnego opisania przedmiotu zamówienia czy błędy dokumentacji projektowej.
Obowiązek szczegółowego sprawdzenia dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych
W art. 651 k.c. zawarto regulację, w myśl której: "Jeżeli dostarczona przez inwestora dokumentacja, teren budowy, maszyny lub urządzenia nie nadają się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu robót, wykonawca powinien niezwłocznie zawiadomić inwestora o tym fakcie". Zgodnie z cytowanym przepisem wykonawca nie ma obowiązku sprawdzenia dostarczonego projektu i nie ponosi odpowiedzialności za wady dokumentacji projektowej. Może bowiem nie dysponować specjalistyczną wiedzą z zakresu projektowania. W wyroku Krajowej Izby Gospodarczej czytamy: "sprawdzenie dokumentacji projektowej oraz specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót może być wyłącznie prawem, a nie obowiązkiem wykonawcy robót budowlanych. Niedopuszczalne jest również przerzucenie na wykonawcę skutków finansowych nieprecyzyjnego opisania przedmiotu zamówienia". Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego: "Nie można wymagać od inwestora, aby jeszcze przed złożeniem oferty dokonał merytorycznej kontroli projektu tak, żeby mógł ocenić brak ewentualnych wad, które mogą ujawnić się dopiero w toku wykonywania robót". Na mocy art. 651 k.c. wykonawca powinien natomiast niezwłocznie zawiadomić inwestora o stwierdzonej wadliwości projektu w trakcie realizacji umowy, o niemożliwości realizacji inwestycji na podstawie otrzymanego projektu lub o tym, że wykonanie robót zgodnie z dostarczonym projektem spowoduje powstanie obiektu wadliwego. W ostatnim przypadku chodzi tylko o te sytuacje, w których stwierdzenie nieprawidłowości dostarczonej dokumentacji nie wymaga specjalistycznej wiedzy od wykonawcy. Obowiązek powiadomienia o wykrytych wadach inwestora wynika także z art. 354 paragraf 1 k.c., który formułuje zasadę współdziałania wierzyciela i dłużnika przy wykonywaniu zobowiązania. Zasadę tę stosuje się również podczas zawierania umowy na roboty budowlane.
